Preterito Perfecto Compuesto
Czas Przeszły używany do niedalekiej przeszłości
haber + participio pasado = pretérito perfecto
haber
czasownik posilkowy
-ar estar estado
- czasowniki zakończone na -ar zmieniamy końcówkę na -ado
-er comer comido
- czasowniki zakończone na -er zmieniamy końcówkę na -ido
-ir vivir vivido
- czasowniki zakończone na -ir zmieniamy końcówkę na - ido
Wyjatki Czasowniki Nieregularne
hacer hecho
decir dicho
poner puesto
ver visto
abrir abierto
ir ido
romper roto
escribir escrito
morir muerto
volver vuelto
perder
yo he perdido
tú has perdido
él ha perdido
nosotros hemos perdido
vosotros habéis perdido
ellos han perdido
stracić, zgubić
He perdido mi reloj.
Zgubilem swój zegarek.
PRETERITO PERFECTO (Perfecto Compuesto)
Zastosowanie
hoy, esta mañana, etc.
1. Do wyrażania nieodległej przeszłości, która jest powiązana z teraźniejszością. Często stosujemy określniki czasu: hoy, esta mañana, etc.
Esta semana no ha salido de casa ninguna vez.
W tym tygodniu nie wyszedl z domu ani razu.
Hoy hemos visto una película muy bueno.
Dzis widzielismy bardzo dobry film.
2. Do wyrażania czynności, mającej związek z teraźniejszością.
No has estudiado suficiente y por eso has suspendido el examen.
Nie uczyłeś się wystarczająco dużo i dlatego oblałeś egzamin.
He terminado todo el trabajo pues tengo tiempo libre.
Skończyłem całą pracę, więc mam wolny czas.
ya, todavia no, nunca, etc.
3. Do pytania, dowiadywania się, informowania o osobistych doświadczeniach. Możemy użyć określników czasu: ya, todavia no, nunca, etc.
José nunca he estado en Polonia.
José nigdy nie byl w Polsce.
Todavía no he probado ningún plato español.
Jeszcze nie próbowałem żadnego hiszpańskiego dania.
levantarse
yo me he levantado
tú te has levantado
él se ha levantado
nosotros nos hemos levantado
vosotros os habéis levantado
ellos se han levantado
wstawać, podnosić się
Określniki czasu często stosowane w PRETÉRITO PERFECTO:
hoy
dzisiaj
esta mañana
dziś rano
esta semana
w tym tygodniu
este mes
w tym miesiącu
ya
już
todavia no
jeszcze nie
una vez
jeden raz
dos veces
dwa razy
muchas veces
wiele razy
ultima vez
ostatni raz
primera vez
pierwszy raz
hace un año
rok temu
nunca
nigdy
alguna vez
kiedykolwiek
Przykładowe zdania
Has estado en la escuela.
Byłeś w szkole.
Ha comido muchas chuletas.
Zjadła dużo kotletów.
Hemos escuchado la radio.
Słuchaliśmy radia.
Habéis vivido en Polonia.
Mieszkaliście w Polsce.
Han salido de fiesta.
Wyszli z imprezy.
Hoy he visto una pelicula estupenda.
Dziś widziałem świetny film.
¿ Has hecho los deberes ya ?
Zrobiłeś już lekcje ?
Hemos abierto todas las ventanas.
Otworzyliśmy wszystkie okna.
¿ Habéis dicho una mentira alguna vez ?
Czy mówiliście czasami kłamstwo ?
alguna vez
czasem
Han vuelto de vacaciones esta semana.
Wrócili z wakacji w tym tygodniu.
¿ Habéis leido el artículo ?
Przeczytaliście artykuł ?
¿ Ha comido la sopa ?
Zjadł zupę ?
¿ Has visto a Pepe ?
Widziałeś Pepe ?
¿ Se han casado ?
Oni się pobrali
¿ Has fregado los platos ?
Zmyłeś talerze ?
¿ Ha llamado a la policía ?
Wezwał policję ?
¿ Has comprado las flores ?
Kupiłeś kwiaty ?
¿ Nos hemos perdido ?
Zgubiliśmy się ?
¿ Has viajado mucho ?
Podróżowałeś dużo ?
¿ Han estado en Londres ?
Oni byli w Londynie ?
¿ Qué has hecho a tú hermana ?
Co robiłeś ze swoją siostrą ?
¿ Qué han preparado tus nietos ?
Co przygotowały twoje wnuki ?
Mi padre ha sido hijo único.
Mój ojciec był jedynakiem.
Tu hermana ha sido muy guapa.
Twoja siostra była bardzo ładna.
Su corazón ha estado roto.
Jego/jej serce było złamane.
Nuestras casas han sido muy grandes.
Nasze domy były bardzo duże.
Vuestra vida ha sido aburrida.
Wasze życie było nudne.
Sus canciones han sido interesantes.
Ich piosenki były inetersujące.
Vera ya ha terminado su trabajo.
Vera już zakończyła swoją pracę.
Hemos visto esta película muchos veces.
Widzieliśmy ten film wiele razy.
Pedro todovía no ha vuelto.
Piotr jeszcze nie wrócił.
Maria no ha venido.
Maria nie przyszła.
Siempre has sido mi mejor amiga.
Zawsze byłaś moją najlepszą przyjaciółką.
ser - Indicativo pretérito perfecto compuesto
yo he sido
tú has sido
él/ella ha sido
nosotros/as hemos sido
vosotros/as habéis sido
ellos/ellas han sido
być - odmiana w czasie przeszłym, niedawnym
Este junio han estado en cine siete veces.
Tego czerwca byli w kinie siedem razy.
¿ Por qué se han ido ?
Dlaczego oni odjechali ?
ir
iść, jechać
irse
odejść, odjechać
¿ Has estado en Alemania alguna vez ?
Byłeś w Niemczech kiedykolwiek ?
Nunca hemos estado en Francia.
Nigdy nie byliśmy we Francji.
¿ A dónde han ido tus padres ?
Gdzie pojechali twoi rodzice ?
Todavía no lo he visto.
Jeszcze tego nie widziałem.
No hemos comido.
Nie jedliśmy.
Ya he conocido a su novia.
Poznałem jego narzeczoną.
Hemos escuchado la radio.
Słuchaliśmy radia.
Este verano Silvia no se ha ido de vacaciones.
Tego lata Sylwia nie wyjechała na wakacje.
Todavía no han comido.
Jeszcze nie jedliśmy.
¿ Dónde has trabajado este verano ?
Gdzie pracowałeś tego lata ?
¿ Habéis visto mi gato ?
Widzieliście mojego kota ?
¿ Han comido los bocadillos ?
Zjedli posiłek ?
¿ Has ido a la fiesta ?
Pojechałeś na imprezę ?
¿ Han perdido el tren ?
Spóźniliście się na pociąg ?
¿ Has mentido ?
Kłamałeś ?
¿ Ella ha cantado ?
Ona śpiewała ?
¿ Habéis visto esta película ?
Widzieliście ten film ?
¿ Ha bebido algo ?
Wypił coś ?
¿ Has dormido bien ?
Spałeś dobrze ?
¿ Ha cocinado para ella ?
Gotował dla niej ?
¿ Se han levantado ya ?
Wstaliście już ?
Has pelado patatas.
Obrałeś kartofle.
Todos han charlado contigo.
Wszystko obgadali z tobą.
Tu amiga ha venido con su perrita.
Twoja przyjaciółka przyszła ze swoim pieskiem.
Tu perro se ha enamorado de mi perrita.
Twój pies zakochał się w moim piesku.
¿ Nadie ha salido temprano ?
Nikt nie wychodził wcześniej ?
Yo no he podido venir.
Ja nie mogłem wrócić.
Habéis contado muy alto.
Śpiewaliście bardzo wysoko.
Tu vecino te ha llamado.
Twój sąsiad dzwonił do ciebie.
No habéis limpiado nada.
Nie musieliście sprzątać.
Tus padres han vuelto unas horas antes de lo previsto.
Twoi rodzice wrócili kilka godzin wcześniej niż to planowano.
Tus amigos han bebido el vino de tu padre.
Twoi przyjaciele wypili wino twojego ojca.
Has invitado 40 peronas.
Zaprosiłeś 40 osób.
Habéis bailado en el jardín.
Tańczyliście w ogrodzie.
Tu novia se ha puesto un vestido muy bonito.
Twoja dziewczyna założyła bardzo ładne ubranie.
Tu amigo ha propado la comida del perro.
Twój przyjaciel próbował jedzenia psa.
Tus amigos han comido todo de la nevera.
Twoi przyjaciele zjedli wszystko z lodówki.
Has comprado 200 cervezas.
Kupiłeś 200 piw.
Tus invitados han traído 200 cervezas más.
Twoi goście przynieśli 200 piw więcej.
Tu amigo se ha dormido en el suelo en el baño.
Twój przyjaciel spał na podłodze w łazience.
Tu novia ha preparado la comida.
Twoja narzeczona przygotowała jedzenie.
Nunca en mi vida he visto un árbol tan alto.
Nigdy w życiu nie widziałem tak wysokiego drzewa.
Hoy han anunciado la ley antitabaco.
Dziś ogłosili ustawę antynikotynową.
Sus hijos les han roto muchas cosas.
Ich dzieci potłukły im wiele rzeczy.
¿Ya habéis bebido vuestro cacao, niños?
Wypiłyście już wasze kakao, dzieci?
¿Por qué has dejado a tu novio?
Dlaczego zostawiłaś swojego chłopaka?
Tus padres han trabajado mucho esta semana.
Rodzice ciężko pracowali w tym tygodniu.
¿Ya has comido?
Czy już zjadłeś?
Este mes hemos comprado el piso.
W tym miesiącu kupiliśmy mieszkanie.
He estado en este restaurante y puedo decir que es buenísimo.
Byłem w tej restauracji i mogę powiedzieć, że jest świetna.
¿Con quién has ido de vacaciones este año?
Z kim pojechałeś na wakacje w tym roku?
Mis amigos ya se han ido.
Moi przyjaciele już wyjechali.
Mi madre ha puesto las flores en el florero.
Moja matka włożyła kwiaty do wazonu.
El caracol se ha caído desde el quinto piso.
Ślimak wypadł z piątego piętra.
Su novia ha suspendido el examen de conducir.
Jego dziewczyna oblała egzamin na prawo jazdy.
Mi abuelo nunca ha probado mariscos.
Mój dziadek nigdy nie próbował owoców morza.
El gato de Juan ha comido sólo chocolate toda su vida.
Jana kot jadł tylko czekoladę przez całe swoje życie.
¿Habéis viajado a Noruega alguna vez?
Czy kiedykolwiek podróżowaliście po Norwegii?
Nunca hemos estado en Japón.
Nigdy nie byliśmy w Japonii.
Todavía no he leído este libro.
Jeszcze nie przeczytałem tej książki.
Pedro y Mario se han roto las piernas.
Pedro i Mario połamali nogi.
Darek i Ewa :)