Ciekawostki językowe związane z rodzajem rzeczowników.
Curiosidades linguísticas relacionadas co el género de los sustantivos.
1. Rzeczowniki pochodzenia łacińskiego.
Los sustantivos latinos.
Przykłady Ejemplos
akcja
la acción
administracja
la administración
konstytucja
la constitución
lekcja
la lección
depresja
la depresión
ekspresja
la expresión
presja
la presión
wizja
la visión
fleksja
la flexión
restauracja, tylko w znaczeniu odnawianie
la restauración
racja, tylko w znaczeniu racja żywieniowa, porcja
la ración
relacja
la relación
delegacja
la delegación
reprezentacja
la representación
korupcja
la corrupción
misja
la misión
Rzeczowniki zakończone na -ción, -sión, -xión są rodzaju żeńskiego.
2. Przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego, rozpoczynającymi się od a- lub ha-, w których akcent pada na pierwszą sylabę stawiamy rodzajnik el, a nie la.
W liczbie mnogiej stawiamy w tych rzeczownikach rodzajni żeński las.
woda
el agua, las aguas
orzeł
el águila, las águilas
skrzydło
el ala, las ala
siekiera
el hacha, las hachas
Oddzielny przypadek:
sztuka l.poj.
el arte, las artes
Akademia Sztuk Pięknych
Academia de Bellas Artes
***
Czym się zajmujesz ?
¿ A qué te dedicas ?
Jestem kelnerem.
Soy camarero.
Co robisz ?
¿ Qué haces ?
Jestem listonoszem.
Soy cartero.
Kim jesteś ?
¿ Qué eres ?
Jestem kucharką.
Soy cocinera.
Przed rzeczownikami oznaczającymi zawód, lub zajęcie w połączeniu z czasownikiem SER nie używa się rodzajników.
***
Rzeczownik Sustantivo
Rodzaj Género
Męski Masculino
Na przykład: Por ejemplo:
dzielnica el barrio
świat el mundo
obraz el cuadro
palec el dedo
łuk el arco
wyjątki: excepciónes:
ręka la mano
radio la radio
***
Żeński Femenino
Na przykład: Por Ejemplo:
wybrzeże la costa
stół la mesa
plaża la playa
gwiazda la etrella
film película
wyjątki: excepciónes:
dzień el día
mapa el mapa
problem el problema
Liczba pojedyncza Singular
Liczba mnoga Plural
***
Problemas con un amigo.
Kłopoty z kolegą.
Oye, Pablo, ¿ tu amigo Marco estudia todavía ?
Słuchaj Pablo. Twój przyjaciel Marek studiuje jeszcze ?
oir słuchać
Imperativo Tryb rozkazujący
tú oye
usted oiga
nosotros oigamos
vosotros oíd
ustedes oigan
No, ya no es estudiante.
Nie, już nie jest studentem.
todavía jeszcze
ya już
precisamente właśnie
también też
ahora teraz
desde ahora od teraz
¿ No ? ¿ Y qué hace ahora ?
Nie ? No to co teraz robi ?
Es actor. Precisamente ahora está haciendo una película con un director de cine famoso, Álvaro ... no sé, no me acuerdo de su nombre.
Jest aktorem. Właśnie robi film, którego reżyserem jest sławny Alvaro. Nie wiem, nie pamiętam jak się nazywa.
acuerdo zgoda, świadomość, przypomnienie, pamiętanie, pamięć, zamiar
¿ Álvaro Guttiérrez ?
No, ése es periodista.
Nie, to dziennikarz.
Sí, es verdad. ¡ Ah, ya sé ! Álvaro Sánchez.
Tak, to prawda. Ah już wiem ! Alvaro Sanchez.
¡ Qué va ! Ése es deportista.
Ależ skąd ! To sportowiec.
Vale, no importa. ¿ Sobre qué es la pelicula ?
Dobra, nieważne. O czym jest ten film.
Es sobre dos hermanos que son abogados o médicos y que se enamoran de la misma mujer ... o algo por el estilo... ¿ Y tú por qué me preguntas tanto por él ?
O dwóch braciach, którzy są adwokatami czy lekarzami i którzy zakochują się w tej samej kobiecie, albo coś w tym stylu. A co ty mnie tak o niego wypytujesz ?
Es que quiere citarse conmigo y no sé si merece la pena...
Chce się ze mną umówić i nie wiem czy warto.
¡ Pero Carmen ! ¿ Cómo me dices eso ? ¡ Si yo soy tu novio !
Carmen ! Jak możesz tak mówić ? Przecież ja jestem twoim chłopakiem.
citarse con umówić się z
el directore de cine reżyser
el novio narzeczony, chłopak
la película film
***
el Acento Akcent
hábito habit, przyzwyczajenie
habito mieszkam
habitó zamieszkiwał
práctico praktyczny
practico ćwiczę
practicó ćwiczył, ćwiczyła
á, ó, é ... tilde, acento
célula komórka
física fizyka
libélula ważka
elástico giętki, sprężysty, elastyczny
círculo koło, okrąg
círculo polar koło podbiegunowe
círculo vicioso błędne koło
gótico gotyk, gotycki, szlachetny, znakomity,
decálogo dekalog
máscara maska
quitar la máscara zdzierać maskę, zdemaskować (kogo)
quitarse la máscara zrzucać, zdejmować maskę
patata ziemniak, kartofel
orden porządek, układ, ład
cáliz kielich
cabeza głowa
fácil łatwy, lekki
pesado ciężki
delgado, fino cienki
gordo, grueso gruby
alto wysoki
bajo niski
rápido szybki
despacio wolno
libre wolny
ocupado zajęty
manos ręce
mechero tuleja, rurka, cefka
azúcar cukier
reloj zegar
relojera pudło zegra, żona zegarmistrza
despertador budzik
aspirador odkurzacz
inglés Anglik, angielski, język angielski
tabú tabu
verdad prawda
deverdad naprawdę
en verdad rzeczywiście, doprawdy
a decir la verdad prawdę mówiąc, powiedziawszy
faltar a la verdad kłamać
botón pąk, pączek
José Józef
feliz szczęśliwy
estado feliz błogosławiony stan, ciąża
igualmente, igual, de la misma manera, del mismo modo
podobnie
parecido, semejante, igual
podobny
allí tam
Las Islas Canarias
Wyspy Kanaryjskie
El archipiélago de las Islas Canarias es uno los sitios más visitados por los turistas en toda Europa.
Archipelag Wysp Kanaryjskich to jedno z najczęściej odwiedzanych przez tuystów miejsc w Europie.
Está formado por siete islas.
Składa się z siedmiu wysp.
La más grande es Tenerife, y la más pequeña es la isla de Hierro.
Największa to Teneryfa, a najmniejsza to Wyspa Hierro.
Todas ellas son islas volcánicas.
Wszystkie są wyspami wulkanicznymi.
El clima
Klimat
Las Islas Canarias están en una zona de clima subtropical.
Wyspy Kanaryjskie znajdują się w strefie klimatu podzwrotnikowego.
Puede decirse que allí todo el año hace buen tiempo.
Można powiedzieć, że przez cały rok jest tam ładna pogoda.
Pero uno de los principales problemas de las Islas Canarias es la falta de lluvia.
Ale jednym z głównych problemów Wysp Kanaryjskich jest brak deszczu.
Los Canarios
Kanaryjczycy
En las siete islas hay aproximadamente un millón y medio habitantes.
Na siedmiu wyspach jest około póltora miliona mieszkańców.
También hay muchos turistas.
Jest także wielu turystów.
Muchos deciden quedarse a vivir allí: hay grandes colonias de extranjeros, especialmente de ingleses y de alemanes.
Wielu decyduje się tam osiedlić: istnieją duże kolonie cudzoziemców, zwłaszcza Anglików i Niemców.